Adwokat, radca prawny, mecenas – czym się różnią?

Na samym początku warto zaznaczyć, iż zarówno poprawne posługiwanie się tytułami zawodowymi, jak i umiejętność świadomego wyboru osoby świadczącej pomoc prawną, jest niezwykle istotne.

Zarówno adwokat, jak i radca prawny to tytuły zawodowe, które są przyznawane osobą po ukończeniu 5-letnich studiów prawniczych, 3-letnich aplikacji radcowskich lub adwokackich prowadzonych przez samorządy zawodowe oraz po zdanym egzaminie zawodowym przeprowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości i uzyskaniu wpisu na listę adwokatów bądź radców prawnych. Oba te tytuły zawodowe posiadają równą wagę, uprawniają do reprezentowania osób prawnych, osób fizycznych i jednostek organizacyjnych przed wszystkimi sądami, we wszelkiego rodzaju sprawach (cywilnych, karnych, administracyjnych, rodzinnych itd.) oraz znajdują się pod ochroną prawną. Na sali sądowej adwokaci noszą togi z zielonym żabotem, a radcy prawni – z niebieskim.

Tytuł „mecenasa” nie jest tytułem zawodowym, lecz zwrotem grzecznościowym, stosowanym wobec adwokatów i radców prawnych, a nawet wobec aplikantów tych zawodów prawniczych.

Prawnicy – kim są oraz w jakiego typu kancelarii mogą pracować?

Miano prawnika można nadać każdej osobie, która ukończyła studia prawnicze. Prawnikiem będzie więc adwokat, radca prawny, jak również prokurator, sędzia, notariusz, niezależnie od tego, iż otrzymali oni prawo do wykonywania danego zawodu prawniczego. Prawnikiem jest także osoba nieposiadająca dodatkowego tytułu zawodowego, np. radcy prawnego czy adwokata. Taka osoba może m.in. sporządzać umowy bądź opinie czy to w formie własnej działalności gospodarczej, czy w stosunku pracy, a także udzielać porad prawnych. Nie posiada ona jednak uprawnień do posługiwania się tytułem adwokata czy radcy prawnego, a tym samym do prowadzenia kancelarii adwokackiej czy kancelarii radcy prawnego. W związku z powyzszym „kancelaria doradztwa prawnego”, „kancelaria prawna”, „kancelaria odszkodownicza” itp. wskazuje na to, iż osoby świadczące w niej usługi nie są ani adwokatami, ani radcami prawnymi. Wynikają z tego bardzo ważne dla potencjalnych klientów konsekwencje. Zwracając uwagę na częstotliwość wyszukiwań w Google takich fraz jak na przykład „kancelaria doradztwa prawnego czy kancelaria prawna łódź” można zauważyć, iż wiele osób nie jest świadoma tego, gdzie warto zgłosić się o pomoc.

Prawnik oferujący usługi w ramach jednej z wyżej wymienionych typów kancelarii nie będzie mógł reprezentować klienta przed sądem. Dodatkowo klient takiej kancelarii nie jest chroniony przez zasady obowiązujące adwokatów i radców prawnych. Ci pierwsi są bowiem zobowiązani do przestrzegania restrykcyjnych Kodeksów Etyki zawodowej, które niosą ze sobą bardzo konkretne obowiązki względem klientów. Najistotniejszym z nich jest nieograniczony w czasie obowiązek ścisłego przestrzegania tajemnicy zawodowej. To właśnie w związku z nim wynikają określone uprawnienia i powinności. Radca prawny musi np. zapewnić w swojej kancelarii właściwe środki chroniące przed wyciekiem informacji, takie jak zabezpieczenia telefonów, komputerów, odpowiednie przechowywanie dokumentów, zobowiązanie do poufności personelu. Tajemnica zawodowa jest tak bardzo chroniona, iż co do zasady radca prawny ma obowiązek odmowy udostępniania danych o kliencie nawet organom państwa. Z takiego uprawnienia nie może skorzystać prawnik w „kancelarii odszkodowawczej” czy „prawnej”.